Kazık Temeller

Kazık Temel (Derin Temel) nedir ?
Kazık temel veya derin temel, üst yapı yüklerinin tamamını veya bir bölümünü zayıf zeminlerden derinlerdeki sağlam tabakalara aktaran bir temel sistemidir. Genellikle gevşek zeminlerin bulunduğu alanlarda, özellikle yapay dolgu malzemelerin kullanıldığı bölgelerde uygulanır. Derin temel, zemin ile yapı temeli arasında sağlam bir bağlantı sağlayarak yüklere dayanıklı bir temel oluşturur.
Kazık Temel (Derin Temel) Çeşitleri
Yapım yöntemine göre kazık temelleri dört ana sınıfa ayırabiliriz:
Çakma Kazıklar: Çelik kazık, ahşap kazık, ve betonarme kazık gibi çeşitli malzemelerle yapılan bu kazıklar, üst yapı yüklerini ve yanal yükleri taşıtmak için zemin içerisine darbe, itme veya vibrasyon ile inşa edilirler. Çelik kazıklar, açık veya kapalı boru şeklinde uygulanabilirler. Ağzı açık olanlar genellikle içi boşaltılarak demir donatı ve betonla doldurulur. Kapalı uçlu olanlar ise kazık çapı hacmi kadar zemi sıkıştırarak zemin iyileştirme işlemi yaparlar.
Fore Kazıklar (Sondaj Kazıkları): Fore kazıklar, silindirik dairesel kesitte sondaj deliği açılarak içine demir donatı ve beton dökülerek oluşturulurlar. Bu tür kazıklar, günümüzde en yaygın olarak kullanılan kazık türüdür. Zayıf zeminlerin iyileştirilmesinde, derin kazılarda iksa destekleme sistemleri olarak ve kazıklı temellerde uygulanırlar.
Boru Kazıklar: Boru kazıklar, boru şeklindeki çelik veya betonarme malzemelerle yapılır. Bu kazıklar, zeminde açılan bir delik içine yerleştirilir ve sıkıştırılır veya çakılır. Boru kazıklar, özellikle su geçirmezlik gerektiren uygulamalarda tercih edilir.
Karma Kazıklar (Kısmen Sondaj, Kısmen Çakma Kazıklar): Bu tür kazıklar, hem sondaj hem de çakma yöntemlerini içeren karma bir yaklaşımla inşa edilir. Bu, zeminin özelliklerine ve proje gereksinimlerine bağlı olarak seçilen bir yöntemdir.

Kazık Temel Hesabı Nasıl Yapılır?
Kazık temellerin taşıyacağı yükler, statik ve dinamik kazık formülleri, arazi ve yükleme deneyleri kullanılarak hesaplanır. Bir kazığın taşıyabileceği maksimum yük, aşağıdaki şekilde hesaplanabilir:
Qd = Qu + Qf – Wk
Qd: Kazık taşıma gücü Qu: Kazık ucu taşıma gücü Qf: Sürtünme ve adhezyon ile taşıyabileceği yük Wk: Kazık ağırlığı
Kazık temelinin türü, zemin özellikleri ve proje gereksinimleri bu hesaplamaların ayrıntılarını etkiler. Bu nedenle, kazık temel hesaplamalarının yapılması ve tasarımının uzmanlar tarafından gerçekleştirilmesi önemlidir.
Kazık temel, üst yapı yüklerinin zayıf zeminlerden derinlerdeki sağlam tabakalara aktarılmasını sağlayan bir temel sistemidir. Genellikle gevşek zeminlerin bulunduğu alanlarda, özellikle yapay dolgu malzemelerin kullanıldığı bölgelerde tercih edilir. Kazık temeller, zeminle yapı temeli arasında sağlam bir bağlantı oluşturarak yapıya dayanıklılık sağlar.
Kazık temeller, yapı malzemelerine ve inşaat yöntemlerine göre farklı çeşitlere ayrılabilir. Temel çeşitleri şunlardır:
- Çakma Kazıklar (Çelik kazık, ahşap kazık, betonarme kazık)
- Fore Kazıklar (Sondaj kazıkları)
- Boru Kazıklar
- Karma Kazıklar (Kısmen sondaj, kısmen çakma kazıklar)
Kazık temel hesabı, statik ve dinamik kazık formülleri, arazi ve yükleme deneyleri kullanılarak gerçekleştirilir. Bir kazığın taşıyabileceği yük, Qu (kazık ucu taşıma gücü) ve Qf (sürtünme ve adhezyon ile taşıyabileceği yük) hesaplamalarının sonucunda bulunur. Kazık temelinin türü, zemin özellikleri, proje gereksinimleri ve yerel çevresel faktörler, hesaplamaların detaylarını etkiler. Bu nedenle, kazık temel tasarımı ve hesaplamaları uzmanlar tarafından yapılmalıdır.